Cisza w Pradze, Jaroslav Rudis

"Cisza w Pradze" Jaroslava Rudiša jest "jak ostro całowany tasak"^*. To prosta i ostra proza. Doskonała. 

Akcja powieści rozgrywa się w ciągu jednej doby, w jednym miejscu- w Pradze. Ale to nie pocztówkowa Praga, malownicza, idealna dla wycieczek. Praga widziana oczyma bohaterów powieści nie jest piękna. To nieustający hałas i smród. To może być jednak każde miasto, nawet takie bez tramwajów (tylko wtedy pewnie Petr kierowałby miejskim autobusem).

W tej brzydkiej i prawdziwej Pradze kilkakrotnie przecinają się losy pięciorga bohaterów, by w końcu, w finale się spleść. Bohaterowie pozornie nie mają z sobą nic wspólnego, Petr jest tramwajarzem, który nienawidzi tramwajów, Vanda jest wokalistką w punkowej kapeli, Hana i Wayne to para na pozór idealna, ona jest urzędniczką "od integracji Europy", on współwłaścicielem kancelarii adwokackiej, a Vladimir to były muzyk orkiestry. Wszyscy oni żyją w napięciu, bo doba ma tylko 24 godziny, które musza pomieścić pogoń za sukcesem i użycie, które jest miarą sukcesu, a życie to pęd, który rodzi hałas i niepokój. Historie wszystkich bohaterów są intrygujące, a każda ukrywa jakiś rodzaj rozczarowania, gorycz, samotność i pragnienie zmiany. Leki na tę pustkę to muzyka, narkotyki, zakupy i szybki seks, dozowane pojedynczo lub w różnych kombinacjach.

Harmonia i cisza, której poszukują bohaterowie jest w opisanej przez Rudiša Pradze dobrem, za które trzeba płacić (s.120). Ale problem dostrzega tylko szalony Vladimir, którego działania są jak walka z wiatrakami. Sam muzyk jest takim właśnie Don Kichotem i dokładnie jak bohater Cervantesa zwycięża. Niestety jest to chwilowe zwycięstwo. Później wraca hałas, gasną gwiazdy i nie trudno odgadnąć, że ludzie znów będą mijali się w pędzie i będą żyli tylko pozornie, a życie będzie właściwie tylko jakąś formą rezygnacji. 

* S. Grochowiak, Rozmowa o poezji [z tomu: Menuet z pogrzebaczem, 1958]

Autor: Jaroslav Rudiš
Tytuł: Cisza w Pradze
Tłumaczenie: Katarzyna Dudzic-Grabińska
Wydawnictwo: Książkowe klimaty
Data wydania: 2014