Zapowiadano arcydzieło, powieść wybitną, książkę
życia Austera etc, etc. Tak miało być. Miało...
3 marca 1947 (niemal dokładna data urodzin Paula
Austera), rodzi się Archibald Ferguson, główny bohater "4 3 2 1",
któremu dane będzie przeżyć własne życie w czterech wersjach, które w
rzeczywistości niewiele się od siebie różnią. A że życie jest zwykle po prostu
nudne, to nudna jest też najnowsza książka Amerykanina, tym bardziej, że Auster
utonął w banalnych szczegółach. Drobiazgowe opisy codzienności kolejnych
Fergusonów są nużące. Nie przełamują tego nawet życiowe kataklizmy, które
spotykają bohatera/bohaterów, są bowiem zgrane do cna. Kolejne odsłony jako
żywo przywodzą na myśl tasiemcowy serial, w którym wydarzenia zaskakują tylko i
wyłącznie bohaterów, dla widzów zaś są niestety zbyt łatwe do przewidzenia.
Repertuar Austera ogranicza się do klisz, tak więc
brniemy mozolnie przez dłużyzny o futbolu, baseballu i koszykówce, które ani
niczego nie wnoszą, ani niczego nie zmieniają, przez szkolne miłości Fergusonów,
uświadamiając sobie, że i to nie ma wpływu na życie, bo któż z nas pamięta w
wieku trzydziestu kilku lat i więcej w kim podkochiwał się w wieku tat
trzynastu?
Nawet wielkie polityczne i społeczne wydarzenia
rozgrywają się niemal obok życia bohaterów i są tylko nic nie znaczącymi
epizodami wżyciu postaci, które zresztą zawsze stoją po właściwej stronie. Czy
to właśnie chciał powiedzieć czytelnikom Auster? Że tak naprawdę wielkie
wydarzenia nie wywierają na nas wpływu, a jedyne zmiany mogą wywołać pozornie
nieistotne drobiazgi? Dlaczego więc te cztery różne biografie są tak do siebie
podobne? Dlaczego tak niewiele je różni?
"4 3 2 1" jest zapewne znacznie lepiej
odbierana w Stanach. W najnowszej powieści Auster upchnął wszystko co
amerykańskie: sport, mit pucybuta, echa politycznych i rasowych problemów i
banały codziennej amerykańskiej egzystencji. Dla Europejczyka to czterokrotnie
powielona klisza, dla Amerykanina być może obraz jego życia.
Auster bez klimatu niezwykłości a'la Linch już nie
zachwyca. Powieść ledwie przyzwoita.
Autor:
Paul Auster
Tytuł: 4 3 2 1
Tłumaczenie: Maria Makuch
Wydawnictwo: Znak
Data wydania: 2018
Tytuł: 4 3 2 1
Tłumaczenie: Maria Makuch
Wydawnictwo: Znak
Data wydania: 2018
