Czytnik linii papilarnych, Ewa Lipska

"Czytnik linii papilarnych" to pierwszy od pięciu lat tom wierszy Ewy Lipskiej. Tytułowy czytnik jest symbolem czegoś absolutnie indywidualnego, niepowtarzalnego, tak jak linie papilarne i nowoczesnego, stechnicyzowanego świata i życia w globalnej sieci z łóżkiem "na osi czasu". 

Świat pozorów, pozornych przyjaźni, bo przecież "lubi nas Coca cola, Ronaldo i Papież" jest w rzeczywistości światem samotności, gdzie "nasze samotne biograficznie ciała przytulają się do siebie". (Bunt młodych) Ale samotność tylko "cudem ocalała" (Samotność) w świecie przemijania i śmierci. Przemijanie i śmierć, te dwa tematy dominują w najnowszym tomie krakowskiej poetki. Z jednej strony napawają lękiem, przed którym chronimy się "w klinice tłumu", bo tam "czujemy się bezpieczniej" (Bankiet), a z drugiej przemijanie jest całkowicie naturalne, po prostu "skończył się sezon na życie". (Wyszli. Nie wrócili) Śmierć jest u Lipskiej oswojona, to ledwie brak historii i "wychodzenie z mody" (Do utraty tchu), a życie to zabawa "do utraty tchu" właśnie.

Takich misternych gier językowych jest tu więcej, zaskakują też detale, które zwykle nam umykają, a dostrzeżenie ich pozwala uchwycić nieuchwytne. Zwykle są drobiazgi, bardzo konkretne, osobiste, ich zapis i późniejsze odczytanie to odkrywanie śladów konkretnego człowieka, nie wyimaginowanej persony. Opisane sytuacje są błahe, ale i uniwersalne. Poszukiwanie prawdy, rozszyfrowywanie znaków, tropienie śladów to w efekcie "całe życie na polowaniu. Z nagonką, z ujadaniem słów..." (Polowanie) Sytuacja może więc być groźna, jak wtedy gdy Odwaga "mówiła: sprawdzam jak stary pokerzysta." (Odwaga)

Brak w tym świecie (tomie) nadziei, ale nie ma też rozpaczy. Brak recept na życie, na wszystko i na cokolwiek, pozostaje zaledwie i aż odkrywanie upadku, nicości moralnej i intelektualnej w pozorowanym, cyfrowym pseudo-życiu. Wprowadzenie obecności internetu pozwala uchwycić dwa punkty widzenia: globalny i indywidualny. To nie jedyne opozycje w tym tomie, wyostrzone przez pamięć i nierozwikłane: "zagadka nie skończyła się na pełni księżyca [...] świat nazywał się Rebus". (Rebus)

Lipska pisze jednak jasno, nie tworząc językowych rebusów. Jej język jest klarowny, minimalistyczny i codzienny. Lapidarność szczególnie widać, gdy przejmuje język internetu. W jednym z wywiadów określiła poezję "suplementem diety dla intelektualistów", a ci nie lubią gotowych rozwiązań, stąd zapewne "Czytnik..." to zapis niepewności i poszukiwania, ślad przy ścieżce, a nie asfaltowa autostrada.

Autor: Ewa Lipska
Tytuł: Czytnik linii papilarnych
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Data wydania: 2015