środa, 8 lutego 2017

Żar, Sandor Marai

 

"Żar" to objętościowo niewielka książeczka, jednak emocje, które ją budują są wielkie. Sándor Márai zdołał pokazać jak na przestrzeni lat zmienia się przyjaźń, a potem i podejście do życia głównego bohatera. "Żar" to powieść psychologiczna i filozoficzna rozpisana na całe życie głównego bohatera - Henryka.

 



Trwająca niemal całe życie, bo zapoczątkowana w dzieciństwie, przyjaźń Konrada i Henryka okazuje się być... Otóż wcale się tego nie dowiemy, ani czym była, ani czym nie była. Poznajemy konsekwentnie tylko jeden punkt widzenia, generała, jego wersję wydarzeń, jego domysły i pozostaje pytanie czy są one prawdziwe. "Żar" to głównie monolog generała. Teoretycznie rozmowa, ale w rzeczywistości nie daje on czasu na odpowiedzi swojemu rozmówcy. Generał pozornie chce poznać prawdę, ale zdanie już dawno sobie wyrobił i teraz właściwie tylko przestawia swoją wersję wydarzeń. Z biegiem lat, a tych minęło sporo, bo aż 41, zmieniają się jednak pytania, które generał chce postawić dawnemu przyjacielowi. Wraz z wiekiem zmienia się postrzeganie świata i system wartości bohatera i tę ewolucję czytelnik ma okazję prześledzić. W końcu nie padają pytania o przeszłość, o minione wydarzenia, choć paść miały i generał dręczył się nimi pół życia. Marzył o poznaniu prawdy, rozwikłaniu zagadki. Miały paść pytania o przyjaźń, miłość, zdradę, ale nie zostały wyartykułowane. Zostały zawieszone, Márai skierował je tylko do czytelnika, więc odpowiedź nie pada.  I to jest w dobrej literaturze najlepsze, nie podsuwa trywialnych, banalnych odpowiedzi. "Żar" to bardzo dobra literatura, więc mnoży pytania. Te najistotniejsze: o sens życia. Czy o sensie życia decyduje namiętność - żar? Co jest prawdą? Istotniejszy jest fakt, czy jego interpretacja?
Namiętności - ogrom namiętności wpisany w tę powolną w gruncie rzeczy narrację sprawia, że mimo braku wartkiej akcji powieść ani przez chwilę nie nuży.


Autor: Sandor Marai
Tytuł: Żar
Tłumaczenie: Feliks Netz
Wydawnictwo: Czytelnik
Data wydania: 2015

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

"Życie przed sobą" Romain Gary

  Za "Życie przed sobą" Romain Gary otrzymał nagrodę Goncourtów. Po raz drugi otrzymał nagrodę, którą można otrzymać tylko raz ...